استرس یکی از مسائل مهمی است که علاوه بر خلق و خو می تواند بر بدن و تنظیم قند خون نیز تاثیر بگذارد. هنگامی که هورمون استرس ترشح می شود، میزان انسولین کاهش می یابد و باعث افزایش قند خون می شود. این مشکل به ویژه برای افراد دیابتی و افرادی که سابقه دیابت دارند بسیار مهم است. به همین دلیل در این مقاله ارتباط بین استرس و قند خون را با جزئیات بیشتری بررسی می کنیم. تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
رابطه استرس و قند خون
بسیاری از ما قند خون بالا را با مشکلات تغذیه ای مانند مصرف بیش از حد قند یا کربوهیدرات ها مرتبط می دانیم، اما عوامل زیادی در تنظیم قند خون نقش دارند، از جمله کم آبی بدن، گرما، قرار گرفتن در معرض نور شدید و حذف وعده های غذایی. استرس ناشی از شرایط زندگی، بیماری یا کمبود خواب نیز می تواند بر قند خون تأثیر بگذارد.
در طول دوره های استرس، ترکیبی از هورمون ها از جمله کورتیزول و آدرنالین وارد جریان خون می شود. کورتیزول بر التهاب، سیستم ایمنی و متابولیسم تأثیر می گذارد و می تواند سرعت تنفس شما را افزایش دهد. البته استرس بیش از حد می تواند نتایج دیگری نیز داشته باشد، از جمله:
- افزایش قند خون؛
- مهار ترشح انسولین (عامل تنظیم قند خون)؛
- تغییر حساسیت بدن به ترشح انسولین؛
- مقاومت به انسولین
همچنین، زمانی که استرس دارید، ممکن است کمتر غذا بخورید، وعده های غذایی خود را حذف کنید و بد بخوابید. همه این عوامل می توانند به تنظیم ضعیف قند خون کمک کنند.
عوامل زمینه ای
عوامل مختلفی می توانند در افزایش قند خون ناشی از استرس نقش داشته باشند، از جمله:
- سابقه افسردگی؛
- استرس مزمن مرتبط با کار؛
- تجربه ناملایمات در اوایل زندگی؛
- تمایل به مصرف غذاهای ناسالم و کاهش فعالیت بدنی؛
- عدم مصرف داروهای دیابت در شرایط استرس
علائم استرس
گاهی اوقات استرس ظریف است و شما متوجه آن نمی شوید. اما استرس بر سلامت روحی و جسمی شما تأثیر می گذارد، بنابراین شناخت آن منجر به مدیریت بهتر استرس می شود. استرس علائم بالینی مختلفی دارد، از جمله:
- سردرد؛
- درد و تنش عضلانی؛
- خواب زیاد یا کم؛
- احساس ناخوشی؛
- خستگی؛
- کمبود انگیزه؛
- تحریک پذیری؛
- افسردگی؛
- بی قراری؛
- اضطراب
از سوی دیگر، رفتار یک فرد تحت استرس ممکن است تغییر کند و کارهای غیرعادی انجام دهد، از جمله:
- دور از دوستان و خانواده؛
- پرخوری یا کم خوردن؛
- رفتار عصبی؛
- نوشیدن الکل زیاد؛
- استفاده از تنباکو.
عوارض جانبی استرس و قند خون
استرس و تغییرات قند خون هر دو تأثیر منفی بر سلامتی افراد دارند. البته استرس بر افراد مختلف تاثیرات متفاوتی دارد. اگر مبتلا به دیابت هستید، استرس می تواند باعث چنین عوارضی شود:
- اختلالات فشار خون و افزایش خطر مشکلات قلبی؛
- مشکل تنظیم قند خون در بدن و تجزیه تدریجی بدن؛
- افزایش فشار خون، ضربان قلب و قند خون.
افراد مبتلا به دیابت نوع 2 معمولاً زمانی که استرس دارند، قند خونشان افزایش می یابد، اما افراد مبتلا به دیابت نوع 1 ممکن است واکنش متفاوتی به استرس نشان دهند و افزایش یا کاهش قند خون را تجربه کنند.
زمان مراجعه به پزشک است
تغییرات قند خون نه تنها ناخوشایند، بلکه خطرناک نیز هستند. اگر دیابت دارید و علائم زیر را تجربه کردید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- افزایش ضربان قلب و تنفس سریع؛
- خشکی دهان و پوست؛
- تکرر ادرار یا تشنگی برای چند روز؛
- بوی میوه ای نفس؛
- پوست ملتهب؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ؛
- دردهای شکمی؛
- سردرد؛
- درد و سفتی عضلات.
تشخیص استرس و قند خون
استرس و قند خون به هم مرتبط هستند، اما نیاز به تشخیص جداگانه دارند و ما چگونگی تشخیص هر کدام را بررسی خواهیم کرد.
1. تشخیص استرس
استرس یک حالت خلقی و عاطفی بسیار رایج است که هر از گاهی آن را تجربه می کنیم و معمولاً در پاسخ به مشکلات زندگی از جمله روابط عاطفی، کار یا واکنش به رویدادهای جهان رخ می دهد. این وضعیت تشخیص خاصی ندارد.
اما گاهی اوقات استرس مزمن است و اختلال استرس نامیده می شود. اختلال استرس حاد و اختلال استرس پس از سانحه دو اختلال استرس رایج هستند. استرس حاد تا حدود 1 ماه پس از حادثه ادامه دارد، اما استرس پس از سانحه پس از 1 ماه پس از حادثه ادامه دارد.
2. تشخیص دیابت
دیابت با بررسی قند خون تشخیص داده می شود. آزمایشات مختلفی برای تشخیص دیابت وجود دارد، از جمله:
- تست تحمل گلوکز خوراکی؛
- آزمایش تصادفی گلوکز در پلاسما؛
- آزمایش گلوکز پلاسما ناشتا؛
- نوعی آزمایش خون به نام A1C.
3. تشخیص تاثیر استرس بر قند خون
برای تشخیص این مشکل می توانید یک الگوی رایج را برای چند هفته تکرار کنید. مثلا یک کیت تست قند خون بخرید و اگر صبح شنبه استرس دارید، قند خون خود را اندازه بگیرید و این کار را چند هفته تکرار کنید. به این ترتیب بعد از مدتی می توانید ارتباط بین استرس و قند خون را تشخیص دهید.
درمان قند خون و استرس
خوشبختانه اثرات استرس و قند خون را می توان از بین برد. استرس معمولا با روان درمانی و تکنیک های مدیریت استرس درمان می شود. دیابت را می توان با دارو، رژیم غذایی، ورزش و تغییر سبک زندگی درمان کرد.
1. درمان دیابت
در صورت تشخیص دیابت، برای کنترل قند خون به انسولین نیاز خواهید داشت. همچنین باید قند خون خود را در خانه اندازه گیری کنید. به رژیم غذایی کم قند و کربوهیدرات و پروتئین، چربی های سالم، فیبر، میوه و سبزیجات زیاد پایبند باشید. همچنین اگر اضافه وزن دارید، بهتر است وزن خود را کاهش دهید و کلسترول و فشار خون خود را چک کنید و سیگار را ترک کنید.
2. درمان استرس
درمان های مختلفی برای مدیریت استرس وجود دارد، از جمله:
کنترل استرس و قند خون
تغییرات ساده سبک زندگی می تواند به کنترل استرس و قند خون کمک کند، از جمله:
- خواب کافی شبانه؛
- آبرسانی به بدن؛
- وعده های غذایی منظم بخورید و مصرف غذاهای فرآوری شده را کاهش دهید.
- وقت روزانه را برای آرامش ذهن اختصاص دهید.
- ذهن آگاهی و مراقبه؛
- از سیگار کشیدن و نوشیدنی های الکلی خودداری کنید؛
- ورزش روزانه؛
- در زمان فشار کاری تعهدات اضافی را قبول نکنید.
- انجام فعالیت های آرامش بخش مانند یوگا و تای چی؛
- کاهش مصرف کافئین؛
- گذراندن وقت با دوستان و عزیزان.
شما بگو
چقدر با روش های کنترل تاثیر استرس بر قند خون آشنا هستید؟ در صورت تمایل می توانید تجربه و نظر خود را در قسمت نظرات برای ما بنویسید و این مقاله را از طریق شبکه های اجتماعی با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
فرمول شادی و مثبت اندیشی را بیاموزید و با افسردگی خداحافظی کنید