به گزارش خبرگزاری مهر، نویسندگان و ناشران ایرانی و هندی در حاشیه سی امین نمایشگاه کتاب دهلی نو در آکادمی صحت دهلی با یکدیگر دیدار کردند.
در این نشست علی رمضانی مدیر اجرایی خانه کتاب و ادبیات ایران، محمدحسین ظریفیان مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدعلی ربانی رایزن فرهنگی ایران در هندوستان، سید محمدرضا ظریفیان در این نشست سخنرانی کردند. مهدی طباطبایی استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، سید مریم رضوی نماینده معاونت ترجمه و نشر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حمید حسام نویسنده و انیسور رحمان نویسنده هندی حضور داشتند.
علی رمضانی در نشست نویسندگان و ناشران ایران و هند در حاشیه سی امین نمایشگاه بین المللی کتاب دهلی نو با ابراز خرسندی گفت: امروز درباره ترجمه صحبت خواهیم کرد که باعث تقویت ریشه های فرهنگی دو ملت می شود. هند یکی از کشورهای همسایه ای است که از گذشته های دور و فراتر از تصور محدود امروزی، روابط عمیقی بر اساس روابط تاریخی و تمدنی با ایران داشته است. در دو دهه اخیر روابط دو کشور تقویت شده است. در بخشی از این کشور پهناور مردمانی هستند که هنوز به فارسی فکر می کنند، می نویسند و صحبت می کنند.
وی ادامه داد: از جمعیت حاضر و جمع نویسندگان، مترجمان و ناشران هندی دعوت می کنم در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران شرکت کنند. این نمایشگاه که در اردیبهشت ماه برگزار می شود با هدف میزبانی از هند به عنوان مهمان ویژه این نمایشگاه است.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران همچنین گفت: از ترجمه آثار فارسی به زبان‌های دیگر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر نهادهای متولی حوزه فرهنگ و کتاب حمایت می‌کنیم. طرح کمک هزینه این مشکل را در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حل می کند. شما می توانید آثار مورد نظر خود را در سایتی به همین نام قرار دهید و ایران از انتشار این آثار حمایت خواهد کرد.
ضرورت تقویت روابط ایران و هند
محمدحسین ظریفیان یگانه با اشاره به روابط بین فرهنگی ایران و هند و پیشینه آن گفت: اکنون بیش از پیش نیازمند تقویت روابط دو ملت بزرگ ایران و هند هستیم. آگاهی از مبانی و محتوای این روابط، یعنی ادبیات، می تواند به پیشرفت های بزرگی برای جهان شرق و این دو ملت منجر شود.
وی افزود: یکی از نقاط مشترک ما این است که دولت های هر دو کشور از ادبیات و کتاب آگاه هستند. امروز بیش از 20000 ناشر و ناشر در جمهوری اسلامی ایران داریم. سال گذشته بیش از 120 هزار عنوان کتاب در ایران منتشر شد که 80 هزار عنوان آن چاپ اول بود.
مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بخش قابل توجهی از این تحول در ایران پس از انقلاب اسلامی و در 40 سال اخیر صورت گرفته است. بخش بزرگی از انتشارات ایرانی، این توسعه و ارتقای سطح کتاب و کتابخوانی را بر عهده زنان ایرانی گذاشته است. بر اساس سیاست جمهوری اسلامی ایران، تعداد زیادی نویسنده و ناشر زن داریم که آثارشان نه تنها در ایران بلکه در جهان شناخته شده است. دولت جمهوری اسلامی ایران و به طور مشخص وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در طول سالیان متمادی حمایت قابل توجهی از ناشران و نویسندگان داشته است. بخشی از این حمایت ها در حوزه ترجمه و در قالب طرح کمک مالی است که می تواند یکی از نقاط هماهنگی بین نویسندگان و مسئولان دو کشور باشد.
ظریفیان در پایان سخنان خود ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این نشست، ابراز امیدواری کرد که با نویسندگان، مترجمان و ناشران هندی در تهران دیدار کند.
محمدعلی ربانی نیز در این نشست گفت: قرار شد جلسات مشترکی با حضور نویسندگان و ناشران ایران برگزار شود تا امکان ترجمه مستمر آثار دو کشور بررسی شود. اولین نشست با حضور مسئولان حوزه کتاب، رمضانی مدیر عامل خانه کتاب و ادبیات ایران، ظریفیان مدیرکل دفتر توسعه و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مسئولان برگزار شد. از معاونت ترجمه و نشر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تا بتوانیم تفاهم نامه همکاری مشترک در زمینه ترجمه و نشر کتاب امضا کنیم.
وی افزود: در گذشته مذاکراتی برای برگزاری جایزه ادبی مشترک بین دو کشور به صورت سالانه یا ایجاد شبکه و انجمن در زمینه ترجمه و نشر آثار ادبی بوده است. اینها سازوکارهایی است که می توان به آن فکر کرد و امیدواریم با همکاری شما به سمتی برویم تا ارتباطات و تعاملات مستمر صورت گیرد.
«کلیله و دمنه»؛ اولین لینک های ارتباطی برای ترجمه آثار هندی به ایرانی
سید مهدی طباطبایی در بخشی دیگر از این سخنان، پیام گرم و صمیمانه جامعه دانشگاهی ایران را به مترجمان و ناشران هندی دانست و گفت: جای بسی خوشحالی است که اگر بخواهیم درباره ادبیات صحبت کنیم. ایران و هند درباره دو دنیای متفاوت صحبت می کنیم، ما نداریم طبیعتاً میراث مشترک زیادی داریم و همچنین بسیاری از شخصیت های فرهنگی هستند که صرف نظر از قلمروها به یک فرهنگ مشترک تعلق دارند.
وی با بیان اینکه شاید اولین حلقه ارتباطی بین ترجمه آثار هندی به ایرانی، ترجمه «کلیله و دمنه» باشد، ادامه داد: دو نکته را از مقدمه کلیله و دمنه بیان می کنم. اولاً وقتی خبر به پادشاه ایران رسید که در هند گنجینه علم وجود دارد، دست به انتخاب زد و همه را به دنبال کلیله و دمنه نفرستاد. اما چیزی که باعث می شود کلیلا و دمنه وارد ایران شوند، مهربانی فرد هندی است. او علیرغم اینکه متوجه شده حقیقت حرف به او گفته نشده است، اما این گنج را با مهربانی و سخاوتمندانه به دکتر و در نتیجه به جامعه ایرانی می دهد.
سیده مریم رضوی دیگر مهمان حاضر در این نشست گفت: خوشحالم که در این نشست حضور یافتم و از نزدیک با نویسندگان، مترجمان و ناشران هندی آشنا شدم. اینجانب به نمایندگی از اداره ترجمه و نشر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این جلسه حضور دارم. بخشی از ترجمه موضوعی در ایران در قالب طرح «گرنت» و بخشی دیگر در قالب طرح «تاپ» انجام می شود. در زمینه این طرح، تعدادی کتاب داریم که اگر آنها را برای ترجمه و چاپ انتخاب کنید، هم برای ترجمه و هم برای چاپ کمک مالی خواهیم داشت. امیدوارم در زمینه ترجمه و چاپ کتاب با شما ارتباط داشته باشیم و این ارتباط ادامه داشته باشد و علاقمندیم شما را در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران ببینیم.
موضوعات انسانی می تواند ابزاری برای تبادل فرهنگی در حوزه کتاب باشد
در ادامه، حمید حسام ضمن بیان اینکه باعث افتخار و خرسندی است که کتاب شیراز سفر ما با دیدار شما اهالی کتاب و ناشران هند بسته می شود: حدود 30 سال است که به زبان فارسی کتاب می نویسم. در این مدت 22 اثر ساخته ام. به طور کلی آثار من در زمینه رمان، داستان کوتاه، سفرنامه، زندگی نامه و خاطره است. در دهه اخیر در ایران، بحث «جنبش ترجمه» در میان نویسندگان و ناشران رواج یافته و به فرآیند ترجمه کتاب انرژی و شتاب بخشیده است. از میان 22 اثر من که تعدادی از آنها به میلیون ها اثر رسیده است، 16 اثر به زبان های دیگر از جمله انگلیسی، فرانسوی، عربی، ژاپنی، ترکی استانبولی، آذری و اردو ترجمه شده است.
این نویسنده تصریح کرد: آنچه بین اقوام و ملل مختلف با وجود زبان‌های مختلف مشترک است (که البته بین ایران و هند نیز مشترک است) مسائل انسانی است که می‌تواند مبنای تبادل فرهنگی در حوزه کتاب باشد. با توجه به اینکه در هند گویندگان بسیار مسلط در فنون نوشتاری مدرن داریم، جای اقبال و امید است که بتوانیم آثار خود را به اردو و هندی ترجمه کنیم.
حمید حسام در پایان سخنان خود پیشنهاد کرد: اکنون در منطقه اوراسیا جایزه اوراسیا به عنوان یک کار کاملا مردمی، خودجوش و غیردولتی اتفاق افتاده و به موفقیت هایی دست یافته است. به نظر من با توجه به گستردگی جغرافیای ایران، هند، تاجیکستان، افغانستان، بنگلادش و سایر کشورهای فارسی زبان، می توان جایزه ادبی نویسندگان فارسی زبان و فارسی زبان را به عنوان یک جایزه دوسالانه بزرگ و موثر با محوریت هند تأسیس کرد. .
لزوم توجه جدی به موضوع ترجمه و ایجاد قیمت مشترک
انیسور رحمان همچنین از مهمانان هندی حاضر در این نشست خواست تا موضوع ترجمه را جدی بگیرند و ضمن بیان اینکه پیشنهاد برگزاری جایزه بسیار مهم است، خواستار تلاش جدی در این زمینه شد و در ادامه گفت: در این مرکز، از 11 تا 16 مارس جشنواره ادبی برگزار می شود که در آن اساتید، نویسندگان و دانشجویان از سراسر هند حضور خواهند داشت. از مسئولین این مرکز تقاضا دارم که رسماً از هیئت ایرانی برای حضور در این جشنواره دعوت کنند و اگر این هیئت در آن زمان در هند حضور نداشت، از ایرانیانی که اینجا هستند دعوت می کنم در این مراسم حضور یابند تا با دقت ببینند که در چه خبر است. با ادبیات هندی و ادبیات اردو؟
این نویسنده هندی با اشاره به اینکه 35 سال است که به زبان هندی و به ویژه کشمیری می نویسد و کارهای ترجمه ای زیادی انجام داده است، گفت: از ادبیات کلاسیک فارسی کمی می دانیم، اما از ادبیات معاصر فارسی چیز زیادی نمی دانیم. که باید در این زمینه اقداماتی انجام شود.
انیسور رحمان در پایان گفت: ترجمه شکل خاصی از خلاقیت است که در صورت عدم استفاده از این خلاقیت، ترجمه به صورت ایده آل پذیرفته نمی شود و به سطحی که شایسته آن است نمی رسد. همه ما باید به متن هایی که ترجمه می شوند توجه ویژه ای داشته باشیم. باید در جلسات مشترک بعدی آثار و نویسندگان خود را شناسایی کنیم تا ببینیم چه کتاب هایی را می خواهیم ترجمه کنیم.